ZAKOŃCZENIE PROJEKTU „OCHRONA TORFOWISK ALKALICZNYCH POŁUDNIOWEJ POLSKI”
Jak już wspominaliśmy w poprzednich wpisach, projekt został przedłużony do końca 2018 roku (o 6 miesięcy), z uwagi na przedłużające się uzgodnienia w realizacji działań poprawiających warunki wodne w obrębie torfowisk alkalicznych spowodowane m.in. zmianą prawa w zakresie gospodarowania wodami w Polsce. Dziś w ostatnich dniach tego roku, możemy śmiało napisać, że udało nam się zrealizować zaplanowane działania na ten okres, w tym najważniejsze przedsięwzięcie w obrębie źródliskowego torfowiska kopułowego Śniatycze (Komarów). O tym unikatowym w skali Europy torfowisku pisaliśmy również wcześniej, warto przypomnieć tutaj fakt, że do szczególnych jego walorów należy przede wszystkim niczym nie zakłócona budowa geologiczna. Okres odkładania się martwicy wapiennej w ok. 600 cm profilu trwał tu blisko 10 tys. lat! To właśnie to cenne torfowisko przecięte jest rzeką Sieniochą, która drenuje kopułę torfowiska, powodując jej przesuszenie i zanik charakterystycznej dla torfowiska roślinności. Chcąc przeciwdziałać postępującym zmianom w porozumieniu z zarządcą terenu (PGW Wody Polskie, RZGW w Lublinie) zaplanowano w ramach projektu wybudowanie ścianki przeciwfiltracyjnej, która ma za zadanie ograniczenie drenaży kopuły przez rzekę. Było to najbardziej pracochłonne i najbardziej kosztowne przedsięwzięcie zaplanowane w projekcie. Ścianka przewciwfiltracyjna zbudowana z desek dębowych o długości 2 m połączonych ze sobą na „pióro i wpust” powstała po obu stronach rzeki Sieniochy (nie ingerując w koryto i przepływ rzeki) na odcinku ponad 300 m z każdej strony. Wszystkie prace wykonywane były ręcznie i w ostatniej fazie w niezbyt sprzyjających warunkach pogodowych, gdy temperatury znacząco spadały poniżej zera. Poniżej przedstawiono poszczególne etapy powstawania ścianki przeciwfiltracyjnej (fot. 1- 5).
W obrębie torfowiska zamontowano automatyczny rejestrator poziomu wody, by monitorować efekty powstałej ścianki przeciwfiltracyjnej. Jednak już w trakcie wykonywania ścianki i po jej zakończeniu było widać pierwsze pozytywne efekty, o czym świadczy gromadząca się woda po wewnętrznej stronie ścianki od strony kopuły. Efekt tak wykonanej ścianki przeciwfiltracyjnej odpowiada efektowi jaki przyniosłaby budowa min. 20 szt. zastawek wybudowanych na rzece.
Oprócz powyższego przedsięwzięcia udało się zakończyć lub zrealizować od początku szereg innych mniejszych choć równie ważnych inwestycji tj. przepusty dławiące, zabudowę biologiczną w obrębie 5 torfowisk alkalicznych w dwóch obszarach Natura 2000: Dolina Sieniochy PLH060025 oraz Łąki nad Szyszłą PLH060042 (fot. 6).
Dzięki przesunięciu terminu zakończenia projektu udało się zrealizować zaplanowane działania. W sumie w ramach projektu wykonano 65 szt. przetamowań, zastawek, przepustów, zabudowy biologicznej czy innych rozwiązań dostosowanych do panujących warunków hydrologicznych w danym torfowisku. Nie udało by się tego dokonać bez współpracy z zarządcami terenu: PGW Wody Polskie, starostwami, gminami oraz z właścicielami terenu, którzy wyrazili zgodę na realizację przedmiotowych prac. Za zaangażowanie w czynną ochronę torfowisk alkalicznych – bardzo serdecznie dziękujemy!
Wszystkie wykonane działania w ramach projektu zostały szczegółowo opisane w Raporcie naukowym z realizacji Projektu oraz Podręczniku dobrych praktyk. Publikacje do lektury, których gorąco zachęcamy, można znaleźć na w zakładce PLIKI.
Fot. 1. Wytyczenie linii przebiegu ścianki, Fot 2. Zabijanie pierwszych metrów ścianki, Fot. 3 – zabijanie drugiej strony ścianki (fot. W. Spychała)
Fot. 4. Ścianka prawie na ukończeniu (fot. W. Spychała). Fot. 5. Finalny efekt ścianki przeciwfiltracyjnej przy podwyższonym stan wody w rzece (fot. W. Spychała).
Fot. 6. Przepust dławiący (1 z 11 szt.) w obrębie torfowiska Plebanka na terenie obszaru Natura 2000 Łąki nad Szyszłą PLH060042 (fot. D. Horabik).
This text is also available in: EN
