Konferencja na temat unikalnego w skali europejskiej obiektu przyrodniczego

W dniu 20 września br. w miejscowości Sitaniec – Wolica na przedmieściach Zamościa odbyła się konferencja w ramach projektu pn. „Ochrona torfowiska alkalicznych (7230) południowej Polski”. Celem konferencji było przybliżenie specyfiki siedliska 7230 – górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk, szczególnie na terenie województwa lubelskiego oraz sposobów jego ochrony. Głównym założeniem konferencji było przybliżenie uczestnikom unikalnego w skali europejskiej obiektu przyrodniczego, jakim jest źródliskowe torfowisko kopułowe Komarów/Śniatycze. Podczas konferencji jak również w trakcie wizji terenowej tego wyjątkowego torfowiska zainicjowano dyskusję dotyczącą ochrony tego miejsca, głównie w zakresie poprawy warunków wodnych.

Podczas konferencji omówiono zagadnienia dotyczące torfowisk źródliskowych i ich specyfiki, m.in. hydrologię, funkcjonowanie, zagrożenia i ochronę kopułowych torfowisk źródliskowych w Polsce przedstawił Robert Stańko z Klubu Przyrodników. Walory florystyczne wybranych torfowisk alkalicznych Lubelszczyzny, w tym szczególnie obiektu Śniatycze omówił Filip Jarzombkowski (Klub Przyrodników, Instytut Technologiczno – Przyrodniczy).

Kopułowe torfowisko Śniatycze (znane również pod nazwą Komarów) położne jest na terenie obszaru Natura 2000 Dolina Sieniochy PLH060025 w obrębie gminy Komarów – Osada. Torfowisko przedzielone jest sztucznym ciekiem – uregulowaną, północną odnogą rzeki Sieniochy. Torfowisko charakteryzuje się wyjątkowym bogactwem rzadkich i chronionych gatunków roślin. Można tutaj spotkać m.in. niebielistkę trwałą Swertia perennis ssp. Perennis (jedna z największych populacji w kraju!), marzycę rudą Schoenus ferrugineus, marzycę czarną Schoenus nigricans, kosatkę kielichową Tofieldia calyculata, turzycę Davalla Carex davalliana czy tłustosza pospolitego dwubarwnego Pinguicula vulgaris ssp. bicolor.

Torowiska źródliskowe zajmują mniej niż 1% powierzchni torfowisk w Polsce, natomiast żywe źródliskowe torfowiska kopułowe są jeszcze rzadsze i unikatowe. W przekonaniu jak wyjątkowym obiektem jest źródliskowe torfowisko kopułowe Śniatycze/Komarów utwierdził nas prof. dr hab. Radosław Dobrowolski z Uniwersytetu Marii Curie – Skłodowskiej w Lublinie, który wraz ze znakomitym gronem specjalistów prowadził badania tego obiektu w ramach projektu finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Szczegółowe badania m.in. analizy sedymentologiczne, paleobotaniczne, malakologiczne, geochemiczne, izotopowe C¹²O¹⁸ czy datowania radiowęglowe potwierdziły, że obiekt ten jest jedynym z najcenniejszych obiektów mokradłowych w tej części Polski i Europy. Do szczególnych jego walorów należy przede wszystkim niczym nie zakłócona budowa geologiczna. Okres odkładania się martwicy wapiennej w ok. 600 cm profilu trwał tu blisko 10 tys. lat! Budowa profilu w doskonały sposób odzwierciedla korelację pomiędzy zmianami klimatycznymi (temperatura i wilgotność powietrza), a tempem przyrostu kopuły źródliskowej, w tym warstw martwicy wapiennej.

Mamy nadzieję, że konferencja wraz z wizją terenowego tego miejsca przyczyniła się do powiększenia grona osób, które będą sprzyjały planowanym działaniom w obiekcie, prowadzonym w celu zachowania tego cennego torfowiska, głównie poprzez poprawę warunków hydrologicznych.